So Luu Huong
11-07-05, 16:20
Thưa các bác!
Vừa rồi, bạn của em có hỏi em
Từ Triệu Đinh Lý Trần bao đời dựng nền độc lập
Cùng Hán Đường Tống Nguyên mỗi bên hùng cứ một phương
(Đại cáo bình Ngô - Nguyễn Trãi)
Triều Đinh, Lý, Trần thì rõ ràng rồi, còn Triệu ở đây là Triệu nào? Triệu Thị Trinh hay Triệu Quang Phục?
Theo kiến thức lịch sử ta tàu nhỏ nhoi của em, em đã mạn phép trả lời như sau:
Tư liệu - Tóm tắt sơ lược
Năm 221 trCN, nhà Tần thống nhất TQ - Nước ta lúc này đang là thời kỳ cuối của triều đại Văn Lang và đầu Âu Lạc. (Nhà Tần có xâm lược nước ta 6 năm, từ 214-208 trCN, Âu lạc tồn tại gần 30 năm, từ 208-179 TrCN, Văn Lang tồn tại khoảng 500 năm, từ cuối TK VII- trCN đến 208 TrCN, tương truyền là được 99 đời vua Hùng).
Năm 210, Tần Thủy Hoàng chết, TQ mỗi nơi tự xưng vương, phía Nam là Triệu Đà và Nhâm Ngao. Lúc này bên TQ xuất hiện cuộc tranh giành quyền lực giữa Lưu Bang (ông tổ nhà Hán) và Hạng Vũ (truyện Hán - Sở tranh hùng viết về việc này). Năm 206 TrCN, nhà Tần mất, nhưng cuộc giành quyền lực giữa Hán-Sở và các Vương vẫn diễn ra.
Sau đó, nhà Hán thống nhất TQ và truyền ngôi khoảng 430 năm (khoảng từ 190 tr CN đến 220 sau CN). Lúc này nhà Hán cũng phải công nhận Triệu Đà là Nam Việt Vũ Vương.
Trong khi đó, vào năm 179 trCN thì nước ta bị đô hộ bởi Triệu Đà (tương ứng với việc An Dương Vương thua trận ở Cổ Loa thành).
Trong thời Đại Hán, vào năm 111 trCN, nhà Hán đánh thắng triều đình Nam Việt của Triệu Đà lập. Nước ta từ thuộc địa của nhà Triệu Đà thành thuộc địa của nhà Hán.
Năm 40, khởi nghĩa của Hai Bà Trưng là chống lại nhà Hán (con cháu của Lưu Bang)
Đến khoảng năm 220-226, nhà Hán tàn, cục diện Tam Quốc (xem Tam quốc diễn nghĩa).
Lúc này thì nước ta trở thành thuộc địa của Ngô (Tôn Quyền) Khởi nghĩa của bà Triệu năm 248 là chống quân Ngô. (nhưng danh nghĩa thiên hạ vẫn là của nhà Hán cho đến khi vua Hiến Đế bị Tào Phi truất ngôi, em nhớ không lầm là khoảng năm 250-260 gì đó)
Đến năm 280 thì cuộc chiến Tam Quốc chấm dứt bởi Tư Mã Viêm (cháu Tư Mã Ý), Tư Mã Viêm diệt nhà Hán (Lưu Thiện - con Lưu Bị) và nhà Ngô (Tôn Hạo - cháu Tôn Quyền) thống nhất TQ, lập ra nhà Tấn. Nước ta từ thuộc địa nhà Ngô trở thành thuộc địa của Tấn.
Đến khoảng năm 420, nhà Tấn suy, bên TQ xảy ra chiến tranh Nam-Bắc, nước ta lần lượt bị đô hộ bởi các triều đại: Tống, Tề, Lương, Trần, khoảng 170 năm (420-589), đến năm 589, nhà Tùy lên thay nhà Trần và kéo dài gần 40 năm (đến năm 628). Giai đoạn này em cũng không rõ lắm, nhất là nhà Tống ở đây là ai, (rõ ràng là không phải Triệu Khuôn Dẫn rồi), tài liệu về giai đoạn này em không có nhiều.
Năm 628, bên TQ, nhà Tùy suy, nhà Đường (do Lý Thế Dân, con Lý Uyên) được thành lập.Và từ năm 628 đến 904, nước ta bị nhà Đường đô hộ. (Giai thoại Tây Du Ký là kể về nhà Đường). (em cũng không rõ tại sao chiến thắng của Ngô Quyền năm 938 lại gọi là chiến thắng quân Nam Hán, có lẽ có sự thay đổi bên TQ).
Về nhà Tống được thành lập khoảng năm 970-980 (Do Triệu Khuôn Dẫn thành lập) và năm 981 thì xâm lược nước ta, và lúc này Lê Hoàn lãnh đạo nhân dân chống lại quân xâm lược Tống lần thứ I.
Đến năm 1075-1077, Lý Thường Kiệt lãnh đạo nhân dân đánh phủ đầu và sau đó chống quân xâm lược Tống lần thứ 2.
Như vậy cuộc khởi nghĩa của Lý Bí năm 542-544 là chống quân Lương
Khởi nghĩa của Triệu Quang Phục (từ năm 548-571) cũng là chống quân Lương.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Mạn phép kết luận
Xét 2 nhà Triệu (Triệu Thị Trinh và Triệu Quang Phục) thì thấy Triệu Quang Phục thống nhất được đất nước, giành được độc lập, nhưng lại vào năm 548-571, cách nhà Đại Hán khoảng 300 năm (Đại Hán 190 trCN-220, 250), còn Triệu Thị Trinh thì khởi nghĩa năm 248 lúc đó là cục diện Tam quốc và Triệu Thị Trinh chống quân Ngô (Ngụy-Tào Tháo, Hán -Lưu Bị và Ngô-Tôn Quyền), nhưng về lý thuyết thì thời điểm này Hiến Đế là con cháu của Lưu Bang vẫn đang làm vua (người này gọi Lưu Bị bằng Hoàng Thúc và người này đang bị Tào Tháo thao túng), vì vậy có thể kết luận Triệu ở trong Đại cáo bình Ngô là Triệu Thị Trinh - ứng với Hán. (xét theo thời gian), còn xét theo độc lập thống nhất đất nước thì Triệu là Triệu Quang Phục, nhưng giả thuyết này em không chắc lắm.
Nhà Đường tới năm 904 thì tàn, trong khi nhà Đinh lập nên vào năm 974, nhưng xét về tính chất độc lập, tự chủ dân tộc, và thời gian không xa lắm có thể xem đương thời được.
Chúng ta đã biết nhà Tống thành lập, xâm lược nước ta 2 lần, lần thứ 1 năm 981 đánh nhà Đinh-Tiền Lê, lần thứ 2 là năm 1077, đánh nhà Lý, nhưng Nguyễn Trãi đã lấy nhà Lý để đối với nhà Tống trong câu trên vì nhà Lý độc lập hơn, lâu dài hơn, dù rằng nhà Tống đi gây sự với nhà Lý sau khi nhà Tống thành lập gần 100 năm.
Trần thì sánh với Nguyên, chắc không có gì bàn cãi rồi.
Không biết giải thích như vậy có ổn không? Các bác góp ý em với, (vì em không phải là dân C, em là dân A chính tông đấy ạ ) . Cảm ơn các bác nhiều nhiều.
Vừa rồi, bạn của em có hỏi em
Từ Triệu Đinh Lý Trần bao đời dựng nền độc lập
Cùng Hán Đường Tống Nguyên mỗi bên hùng cứ một phương
(Đại cáo bình Ngô - Nguyễn Trãi)
Triều Đinh, Lý, Trần thì rõ ràng rồi, còn Triệu ở đây là Triệu nào? Triệu Thị Trinh hay Triệu Quang Phục?
Theo kiến thức lịch sử ta tàu nhỏ nhoi của em, em đã mạn phép trả lời như sau:
Tư liệu - Tóm tắt sơ lược
Năm 221 trCN, nhà Tần thống nhất TQ - Nước ta lúc này đang là thời kỳ cuối của triều đại Văn Lang và đầu Âu Lạc. (Nhà Tần có xâm lược nước ta 6 năm, từ 214-208 trCN, Âu lạc tồn tại gần 30 năm, từ 208-179 TrCN, Văn Lang tồn tại khoảng 500 năm, từ cuối TK VII- trCN đến 208 TrCN, tương truyền là được 99 đời vua Hùng).
Năm 210, Tần Thủy Hoàng chết, TQ mỗi nơi tự xưng vương, phía Nam là Triệu Đà và Nhâm Ngao. Lúc này bên TQ xuất hiện cuộc tranh giành quyền lực giữa Lưu Bang (ông tổ nhà Hán) và Hạng Vũ (truyện Hán - Sở tranh hùng viết về việc này). Năm 206 TrCN, nhà Tần mất, nhưng cuộc giành quyền lực giữa Hán-Sở và các Vương vẫn diễn ra.
Sau đó, nhà Hán thống nhất TQ và truyền ngôi khoảng 430 năm (khoảng từ 190 tr CN đến 220 sau CN). Lúc này nhà Hán cũng phải công nhận Triệu Đà là Nam Việt Vũ Vương.
Trong khi đó, vào năm 179 trCN thì nước ta bị đô hộ bởi Triệu Đà (tương ứng với việc An Dương Vương thua trận ở Cổ Loa thành).
Trong thời Đại Hán, vào năm 111 trCN, nhà Hán đánh thắng triều đình Nam Việt của Triệu Đà lập. Nước ta từ thuộc địa của nhà Triệu Đà thành thuộc địa của nhà Hán.
Năm 40, khởi nghĩa của Hai Bà Trưng là chống lại nhà Hán (con cháu của Lưu Bang)
Đến khoảng năm 220-226, nhà Hán tàn, cục diện Tam Quốc (xem Tam quốc diễn nghĩa).
Lúc này thì nước ta trở thành thuộc địa của Ngô (Tôn Quyền) Khởi nghĩa của bà Triệu năm 248 là chống quân Ngô. (nhưng danh nghĩa thiên hạ vẫn là của nhà Hán cho đến khi vua Hiến Đế bị Tào Phi truất ngôi, em nhớ không lầm là khoảng năm 250-260 gì đó)
Đến năm 280 thì cuộc chiến Tam Quốc chấm dứt bởi Tư Mã Viêm (cháu Tư Mã Ý), Tư Mã Viêm diệt nhà Hán (Lưu Thiện - con Lưu Bị) và nhà Ngô (Tôn Hạo - cháu Tôn Quyền) thống nhất TQ, lập ra nhà Tấn. Nước ta từ thuộc địa nhà Ngô trở thành thuộc địa của Tấn.
Đến khoảng năm 420, nhà Tấn suy, bên TQ xảy ra chiến tranh Nam-Bắc, nước ta lần lượt bị đô hộ bởi các triều đại: Tống, Tề, Lương, Trần, khoảng 170 năm (420-589), đến năm 589, nhà Tùy lên thay nhà Trần và kéo dài gần 40 năm (đến năm 628). Giai đoạn này em cũng không rõ lắm, nhất là nhà Tống ở đây là ai, (rõ ràng là không phải Triệu Khuôn Dẫn rồi), tài liệu về giai đoạn này em không có nhiều.
Năm 628, bên TQ, nhà Tùy suy, nhà Đường (do Lý Thế Dân, con Lý Uyên) được thành lập.Và từ năm 628 đến 904, nước ta bị nhà Đường đô hộ. (Giai thoại Tây Du Ký là kể về nhà Đường). (em cũng không rõ tại sao chiến thắng của Ngô Quyền năm 938 lại gọi là chiến thắng quân Nam Hán, có lẽ có sự thay đổi bên TQ).
Về nhà Tống được thành lập khoảng năm 970-980 (Do Triệu Khuôn Dẫn thành lập) và năm 981 thì xâm lược nước ta, và lúc này Lê Hoàn lãnh đạo nhân dân chống lại quân xâm lược Tống lần thứ I.
Đến năm 1075-1077, Lý Thường Kiệt lãnh đạo nhân dân đánh phủ đầu và sau đó chống quân xâm lược Tống lần thứ 2.
Như vậy cuộc khởi nghĩa của Lý Bí năm 542-544 là chống quân Lương
Khởi nghĩa của Triệu Quang Phục (từ năm 548-571) cũng là chống quân Lương.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Mạn phép kết luận
Xét 2 nhà Triệu (Triệu Thị Trinh và Triệu Quang Phục) thì thấy Triệu Quang Phục thống nhất được đất nước, giành được độc lập, nhưng lại vào năm 548-571, cách nhà Đại Hán khoảng 300 năm (Đại Hán 190 trCN-220, 250), còn Triệu Thị Trinh thì khởi nghĩa năm 248 lúc đó là cục diện Tam quốc và Triệu Thị Trinh chống quân Ngô (Ngụy-Tào Tháo, Hán -Lưu Bị và Ngô-Tôn Quyền), nhưng về lý thuyết thì thời điểm này Hiến Đế là con cháu của Lưu Bang vẫn đang làm vua (người này gọi Lưu Bị bằng Hoàng Thúc và người này đang bị Tào Tháo thao túng), vì vậy có thể kết luận Triệu ở trong Đại cáo bình Ngô là Triệu Thị Trinh - ứng với Hán. (xét theo thời gian), còn xét theo độc lập thống nhất đất nước thì Triệu là Triệu Quang Phục, nhưng giả thuyết này em không chắc lắm.
Nhà Đường tới năm 904 thì tàn, trong khi nhà Đinh lập nên vào năm 974, nhưng xét về tính chất độc lập, tự chủ dân tộc, và thời gian không xa lắm có thể xem đương thời được.
Chúng ta đã biết nhà Tống thành lập, xâm lược nước ta 2 lần, lần thứ 1 năm 981 đánh nhà Đinh-Tiền Lê, lần thứ 2 là năm 1077, đánh nhà Lý, nhưng Nguyễn Trãi đã lấy nhà Lý để đối với nhà Tống trong câu trên vì nhà Lý độc lập hơn, lâu dài hơn, dù rằng nhà Tống đi gây sự với nhà Lý sau khi nhà Tống thành lập gần 100 năm.
Trần thì sánh với Nguyên, chắc không có gì bàn cãi rồi.
Không biết giải thích như vậy có ổn không? Các bác góp ý em với, (vì em không phải là dân C, em là dân A chính tông đấy ạ ) . Cảm ơn các bác nhiều nhiều.